Σε μια εποχή όπου η εικόνα μας έχει γίνει σχεδόν συνώνυμη με το ψηφιακό μας προφίλ, η επιρροή του διαδικτύου στη σχέση που έχουμε με το σώμα και το πρόσωπό μας είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Δεν αρκεί πλέον ένα υγιές σώμα ή ένα περιποιημένο πρόσωπο· ο πήχης έχει ανέβει σε ακραία επίπεδα, οδηγώντας σε εξουθενωτικές δίαιτες, εξαντλητική γυμναστική και την ασταμάτητη χρήση φίλτρων. Τι είναι, όμως, αυτό που μας ωθεί σε αυτή την υπερβολή; Πώς επηρεάζει τη ζωή μας και, το σημαντικότερο, πώς μπορούμε να το περιορίσουμε;
Η Ανάγκη της Αποδοχής και η Ψυχολογία της Εικόνας
Η ανάγκη να γίνουμε αποδεκτοί και να ανήκουμε σε μια κοινωνική ομάδα είναι έμφυτη στον άνθρωπο. Σήμερα, όμως, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν δημιουργήσει έναν εικονικό κόσμο όπου η αποδοχή μεταφράζεται σε likes, σχόλια και αριθμούς ακολούθων. Η πίεση να ανταποκριθούμε σε ένα αισθητικά «τέλειο» πρότυπο αυξάνεται, οδηγώντας πολλούς σε ακραίες πρακτικές.
Σύμφωνα με έρευνες, η υπερβολική έκθεση σε εικόνες «τέλειων» σωμάτων και προσώπων συνδέεται με αυξημένα επίπεδα άγχους, χαμηλή αυτοεκτίμηση και διαταραχές διατροφής. Οι συγκρίσεις με επεξεργασμένες και αφύσικες εικόνες δημιουργούν μη ρεαλιστικές προσδοκίες, οδηγώντας σε ένα φαύλο κύκλο ανασφάλειας.
Από τη Φυσική στην Ψηφιακή Εικόνα: Η Εξάρτηση από τα Φίλτρα
Η τεχνολογία μας έχει προσφέρει τη δυνατότητα να επεξεργαζόμαστε την εικόνα μας με μερικά μόνο κλικ. Εφαρμογές που «βελτιώνουν» το πρόσωπο, αλλάζουν τα χαρακτηριστικά και αφαιρούν κάθε ατέλεια έχουν γίνει καθημερινό εργαλείο πολλών χρηστών. Το πρόβλημα ξεκινά όταν η επεξεργασμένη εικόνα γίνεται η νέα πραγματικότητα, με αποτέλεσμα την αποσύνδεση από το αληθινό μας πρόσωπο.
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η συνεχής χρήση φίλτρων μπορεί να οδηγήσει σε dysmorphia από τα social media, μια μορφή σωματικής δυσαρέσκειας που προκαλείται από τη συνεχή σύγκριση με επεξεργασμένες εκδοχές του εαυτού μας. Αυτή η νέα μορφή δυσαρέσκειας έχει αυξήσει τη ζήτηση για αισθητικές επεμβάσεις, καθώς πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να μοιάσουν με την «τέλεια» ψηφιακή εκδοχή τους.
Η Επιρροή στην Καθημερινότητά μας
Η επιδίωξη της «τέλειας» εικόνας δεν περιορίζεται μόνο στο πώς φαινόμαστε στις φωτογραφίες. Επηρεάζει και τον τρόπο που αισθανόμαστε στην καθημερινή μας ζωή. Άτομα που αισθάνονται ότι δεν ταιριάζουν στα πρότυπα που προβάλλονται στα social media συχνά βιώνουν:
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Αυξημένο στρες και άγχος
- Αποφυγή κοινωνικών εκδηλώσεων λόγω ανασφάλειας
- Καταναγκαστική ενασχόληση με τη γυμναστική και τη διατροφή
Αυτές οι επιδράσεις μπορούν να επηρεάσουν σχέσεις, επαγγελματική απόδοση και συνολική ποιότητα ζωής, δημιουργώντας ένα αίσθημα συνεχούς ανεπάρκειας.
Πώς Μπορούμε να Περιορίσουμε την Επίδραση του Διαδικτύου στην Αυτοεικόνα μας
1. Φιλτράρουμε το Περιεχόμενο που Βλέπουμε
Η επιλογή του περιεχομένου που βλέπουμε στα social media παίζει σημαντικό ρόλο στην ψυχολογία μας. Ακολουθώντας λογαριασμούς που προάγουν την αυτοαποδοχή και τη ρεαλιστική απεικόνιση του σώματος, μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα πιο υγιές περιβάλλον.
2. Περιορίζουμε τη Χρήση των Φίλτρων
Δεν υπάρχει τίποτα κακό στη χρήση φίλτρων για διασκέδαση, αλλά όταν γίνονται απαραίτητα για να αισθανθούμε όμορφοι, είναι σημαντικό να αναρωτηθούμε γιατί. Η σταδιακή μείωση της χρήσης τους μπορεί να μας βοηθήσει να αποδεχτούμε τον πραγματικό μας εαυτό.
3. Καλλιεργούμε τη Συνειδητότητα (Mindfulness) και την Αυτοσυμπόνια
Η εξάσκηση στην αυτοπαρατήρηση χωρίς κριτική και η αποδοχή του εαυτού μας όπως είναι, βοηθούν στην ανάπτυξη μιας πιο υγιούς σχέσης με την εικόνα μας.
4. Εστιάζουμε στην Υγεία και Όχι στην Τελειότητα
Η άσκηση και η διατροφή πρέπει να είναι εργαλεία ευεξίας και όχι μέσα για να φτάσουμε σε ένα μη ρεαλιστικό πρότυπο. Η στροφή προς τη σωματική υγεία, ανεξάρτητα από την εμφάνιση, μπορεί να μας απαλλάξει από την ψυχολογική πίεση της τελειότητας.
5. Αναγνωρίζουμε την Ψηφιακή Παραμόρφωση
Το 90% των εικόνων που βλέπουμε στα social media είναι επεξεργασμένες. Η κατανόηση αυτού του γεγονότος μας βοηθά να μην τις συγκρίνουμε με τη δική μας πραγματικότητα.
Η εικόνα μας έχει γίνει ένα από τα πιο ισχυρά κοινωνικά νομίσματα, αλλά το τίμημα αυτής της υπερβολικής εστίασης μπορεί να είναι βαρύ. Η συνειδητή χρήση του διαδικτύου, η αποδοχή του αληθινού μας εαυτού και η στροφή προς μια πιο υγιή προσέγγιση της εμφάνισής μας μπορούν να μας απελευθερώσουν από την παγίδα της τελειότητας. Η πραγματική ομορφιά δεν βρίσκεται στα φίλτρα ή στις εξαντλητικές προσπάθειες αλλαγής· βρίσκεται στην αυθεντικότητα.
